Kesinti raporları, ikinci en büyük şehir olan Kharkiv çevresinde toplandı
Çarşamba gecesi geç saatlerde, Rus birlikleri ülkenin kuzey, güney ve doğu sınırlarını aşarak Ukrayna topraklarını işgal ederek Avrupa’da bir nesildeki en büyük asker seferberliğini başlattı. Rus medyası işgali Ukrayna saldırganlığına bir tepki olarak göstermeye çalışırken , sahada yapılan haberler, sosyal medyada hem profesyonel gazetecilerden hem de amatörlerden gelen görüntülerle propagandaya karşı koymada çok önemli bir rol oynadı.
Ancak çatışma yoğunlaştıkça, birçok sivil toplum grubu ülkenin internet altyapısına doğrudan saldırı olasılığı konusunda giderek daha fazla endişe duyuyor. Rusya daha önce Ukrayna hükümet sitelerine yönelik DDoS saldırılarıyla bağlantılıydı – ancak tam bir elektrik kesintisi daha ileri gitmek, ağ düzeyinde telekomünikasyon altyapısını devre dışı bırakmak için fiziksel veya siber silahlar kullanmak ve bu süreçte Ukraynalıları susturmak anlamına gelir.
İşgal, ülkenin bazı bölgelerinde internet bağlantısını zaten azalttı. Şu anda, kesintiler, ülkenin kuzeydoğusunda, Rusya sınırına yaklaşık 25 mil uzaklıkta bulunan Ukrayna’nın ikinci büyük şehri olan Kharkiv çevresinde yoğunlaşmış gibi görünüyor. Georgia Tech’deki İnternet Kesintisi Algılama ve Analizi (IODA) projesi, 23 Şubat gece yarısından hemen önce başlayan ve 24 Şubat sabahına kadar devam eden kısmi kesintiler bildirdi . Kesintiler, Kharkiv de dahil olmak üzere Ukrayna genelinde bir dizi şehir ve diğer bölgelere hizmet veren Triolan internet servis sağlayıcısını etkiliyor.
İnternet kapatma izleyicisi NetBlocks’a göre, Triolan kullanıcıları cep telefonları çalışmaya devam ederken sabit hat internet hizmetlerinin kaybını bildirmişti .
Perşembe sabahı Triolan web sitesinde görünen bir mesaj, müşterilere bazı şehirlerde kısmen veya tamamen erişim eksikliği konusunda tavsiyede bulundu. Şirketin resmi Telegram kanalında saat 10:00 ET’de yayınlanan güncellemeler, hizmetin büyük ölçüde geri yüklendiğini iddia etti, ancak yanıtlar birçok müşterinin hala ağ kesintileri yaşadığını gösterdi.
Triolan’ın güncellemeleri ayrıca, bir web sitesinin IP adresine “theverge.com” gibi insan tarafından okunabilir bir URL’ye yapılan istekleri gönderen DNS sunucularının bazı alanlarda kararsız işlemler yaşadığını kaydetti. Müşterilere, sırasıyla Cloudflare ve Google tarafından sağlanan genel DNS çözümleyicileri olan 1.1.1.1 veya 8.8.8.8 hizmetlerini kullanarak bağlanmaları talimatı verildi.
Bir Cloudflare sözcüsü The Verge’e trafik izlemenin Ukrayna internet hizmetlerinin büyük ölçüde çalışır durumda olduğunu ancak Kharkiv’den gelen bağlantıların kesintiye uğradığını gösterdiğini söyledi.
Sözcü, “İnternet çoğunlukla Ukrayna’da çalışmaya devam ediyor” dedi. “0330 UTC’den sonra İnternet kullanımında bir artış gördük, bu da Ukraynalıların interneti haber ve bilgi için kullandığını gösteriyor olabilir. Şu anda Ukrayna’da genellikle gördüğümüz yükün yaklaşık yüzde 80’ini görüyoruz. Kharkiv’den gelen trafik normal seviyelerin yaklaşık yüzde 50 altında görünüyor.”
Kharkiv elektrik kesintisinin bölgede patlamaların duyulmasının ardından başladığına dair işaretler var , ancak o sırada telekomünikasyon altyapısına zarar verip vermediği net değil. İnternet erişimini kapatmaya yönelik kapsamlı bir girişim, muhtemelen ülke genelindeki diğer ISS’lere yönelik benzer hedefli grevleri içerecektir.
Ukrayna medyasına göre , Rus kuvvetleri şimdiye kadar Ukrayna genelinde stratejik hedeflere bir dizi hava ve kara saldırısı düzenleyerek askeri komuta merkezlerini ve ulaşım merkezlerini vurdu ; ancak henüz telekomünikasyon hizmetlerine yönelik yoğun bir saldırı bildirilmemiştir.
Bununla birlikte, açık internet savunucuları, internet altyapısının aktif savaş bölgelerinde hedef alındığı önceki olaylara dayanarak, kesintilerin bölgeden bilgi akışını sınırlamaya yönelik stratejik bir niyetin habercisi olabileceğinden korkuyor. Dijital haklar organizasyonu Access Now için kampanya yürüten Felicia Anthonio, dünyanın diğer çatışma bölgelerindeki internet kesintilerinin etkisine dikkat çekti.
Anthonio, The Verge’e verdiği demeçte, “Suudi liderliğindeki hava saldırıları nedeniyle Yemen’in telekom altyapısının tahrip olmasına tanık olduğumuz gibi, bilgi akışını kontrol etmek ve çatışma sırasında güç kazanmak veya sürdürmek için internet altyapısı bir hedef haline geliyor” dedi . “Krizler, çatışmalar ve huzursuzluk dönemlerinde internet kesintileri, gazetecilerin ve insan hakları savunucularının bu bölgelere girip çıkmalarını ve insanların güvenliklerini etkileyebilecek önemli bilgilere erişmelerini zorlaştırıyor.”
“KRİZ, ÇATIŞMA VE HUZURSUZLUK DÖNEMLERİNDE İNTERNETİN KESİLMESİ, GAZETECİLERİN VE İNSAN HAKLARI SAVUNUCULARININ HAYATİ BİLGİLERE ULAŞMASINI ZORLAŞTIRIYOR”
Anthonio’nun belirttiği gibi, kesintiler daha önce askeri eylemlerde kullanıldı. Sadece bir ay önce Yemen’in liman kenti Hudeyde’ye yönelik bir saldırı , ülkeye internet getiren denizaltı kablolarına zarar vermiş ve ülkenin neredeyse tamamını en az üç gün boyunca internetsiz bırakmıştı. Başka yerlerde, kapatmalar, iç muhalefeti bastırmak isteyen hükümetlerin bir aracı olarak kullanılabilir: 2020’deki en yüksek sayıda kapatma, hükümetin tartışmalı Keşmir bölgesindeki internet hizmetlerini 100’den fazla kez kestiği Hindistan’da gerçekleşti .
Böyle bir kapatma gerçekleşirse, en azından kısa vadede Rusya’ya fayda sağlayacağına dair çok az şüphe var. İstila başladığında, Twitter’da bölgeden kullanıcı tarafından oluşturulan videoyu paylaşan birçok araştırmacı , hesaplarının askıya alındığını tespit etti , bu Twitter’ın bir denetleme hatasıyla suçladığı bir olay. Kampanyacılara göre internet kesintileri yaygınlaşırsa insan hakları ihlalleri riski artıyor.
Anthonio, “Kriz zamanlarında internet kapatıldığında, genellikle devlet ve devlet dışı aktörler tarafından halka karşı işlenen insan hakları ihlallerine ilişkin raporlar alıyoruz” dedi. “Ancak internet erişimi olmadan bunu doğrulamak daha zor – ve çoğu zaman mesele de bu.”
